Kavgalar İlişkinin Tuzu Biberi Midir? 

İlişkilerin de tıpkı insanlar gibi ömrü vardır. İlişkileri yaralayıcı hususlar üzerinde inatla durmak ilişkinin ömrünü kısaltır. Örneğin son zamanlarda kavgalar ilişkinin tuzu biberi midir sorusuyla sık sık karşıya kalırız. Kavga, bahsettiğimiz yaralayıcı hususlardan bir tanesidir. Mutluluk, hüzün, özlem gibi kavga da ilişkinin bir parçasıdır. Ne var ki tam da burada kavganın ilişkide ne kadar yer kapladığına bakmak gerekir. Özleminizden çok kavganız varsa duruma müdahale etmenin baktı gelmiştir.  

Yeni yazımızın ana hatları, kavgalar ilişkinin tuzu biberi midir sorusuna aradığımız yanıtlar üzerine kurulu. Bunun yanı sıra ilişkinin ömrünü neler belirler, ilişkilerde kavgalar nelerden kaynaklanır, kavga etmemenin yolları nelerdir başlıklarına da değineceğiz.  

İlişkimin Ömrü Ne Kadar? 

Kavgalar ilişkinin tuzu biberi midir sorusunun yanıtına geçmeden önce ilişkinin ömrü dediğimiz husus nedir bakalım. John Gottman 1999 senesinde bazı araştırmalar ortaya koymuştur. Uzun yıllar sonunda tamamladığı araştırmaları, ilişkilerin bitmesine sebep olan dört temel davranış biçimi üzerine kuruludur. Gottman dört temel davranış biçimini Mahşerin 4 Atlısı şeklinde tanımlar. Mahşerin 4 Atlısı; aşağılama, eleştiri, sürekli savunma halinde olma, duvar örme olarak adlandırılan davranış biçimleridir. Sırasıyla inceleyelim: 

1. Aşağılama: Partnerlerden birinin kendisini diğerinden üstün görme durumu aşağılamanın yaşanmasına sebep olur. İlişkiler eşit zeminlerde yaşanmadığı zaman bu davranış biçimi ortaya çıkar. Aşağılama, ilişkiler için büyük sorunların habercisidir. Bu yanlış davranış biçimi ısrarla uygulanıyorsa ilişki kısa sürede biter. Partnerinizi aşağılamak yerine onu takdir edin ve ona saygı duyun.  

Şayet aşağıladığınız bir insanla beraberliğinizi sürdürüyorsanız kendinize dair özsaygınızı da sorgulamanız gerekir.  

2. Eleştiri: Bir ilişki varlığını birbirini eleştirmek üzerine kurduysa ya da buna evirildiyse artık sağlıksızdır. İlişkide partnerimizi taraf olarak görmek, muhalefet-iktidar ilişkisi kurmak oldukça problemlidir. Bu problemde bir tarafın sürekli üstün olma ve karşı tarafın düşüncelerini eleştirme çabası vardır. Böyle ilişkilerde kişiler, partnerlerinin düşüncelerini benimsediklerinde dahi itiraz eder ve eleştirirler. Çünkü dediğimiz gibi ilişki bunun üzerine kuruludur. Ne yazık ki kurulu olduğu zemin dikenlidir ve o ilişkinin sorunlar barındırmaktan başka alternatifi de yoktur.  

3. Sürekli Savunma Halinde Olmak: Bahsedeceğimiz sürekli savunma halinde olma durumu da eleştiriye benzerdir. İlişkinin zemini anlama, iletişim kurma olmalıdır. Zemin baştan yanlış örüldüyse katlar kısa bir süre sonra çatırdayarak çöker. Enkazın altında kalan çiftlerin kurtulması da epey zaman alabilir. Sürekli savunma halinde olduğunuzda da önce kavgalar ilişkinin tuzu biberi midir diye düşünebilirsiniz. Bu yanlış bir düşüncedir. Yaşadığınız durum, birbirinizi anlamama, açıklamaya çalışma, savunma refleksi geliştirmektir. İlişkiyi bu şekilde yaşamak da yorucu ve yıpratıcıdır. Sizi duygularınızdan uzaklaştırır, özgüveninizi zedeler.  

4. Duvar Örmek: Kavga/ tartışma esnasında yapıcı davranmak kavgalar ilişkinin tuzu biberi midir sorusuna olumlu bir yanıt vermemizi sağlayabilir. Saygı çerçevesinde yapılan bu kavgalarda partnerler kendi yanlışlarını görebiliyor ve çözüm odaklı davranabiliyorsa hiçbir problem yoktur. Ne var ki tartışma/kavga esnasında çiftlerden bir tanesi hem fiziksel hem de ruhsal anlamda iletişimi kesiyor olabilir. Sık yaşanan bu durumu duvar örmek olarak adlandırırız. Karşı tarafa kendisini değersiz hissettiren, sürekli kendisini sorgulamasına sebep olan duvar örmek sağlıklı bir davranış değildir. Bu sebeple de ilişkilerde küsmek yerine iletişim kurulmalıdır.  

John Gottman’ın ilişkinin bitmesine sebep olan dört temel davranış biçimi de bizleri kavgayı/ tartışmayı sağlıklı zemine taşımaya iter. Kavga esnasında eşit bir perspektifte, yapıcı, doğru iletişimde kalırsak evet kavgalar ilişkinin tuzu biberidir. Fakat aksi tüm durumlar için kavga yıkıcı, yıpratıcı bir sürecin içine sürükler çiftleri. Şimdi de kavga anında neler olduğuna ve sağlıklı kavganın kurallarına bakalım. 

Kavga da Tutkuya Dahil Mi? 

O meşhur şarkı ve şiirlere konu olduğu gibi ayrılık da sevdaya dahil mi sorusundan sonra biraz da kavga da tutkuya dahil mi diye düşünelim. Evet, kavga doğru zeminde yapıldığında yapıcı olabilir. İçerisinde kötü söz barındırmamalıdır. Birtakım anlaşmazlıkları ortadan kaldırmak için yapılmalıdır. Tarafı olduğunuz kavgaların yapıcı ya da yıkıcı olduğunu anlayamamanız normal. O halde tartışma/ kavga anında neler olduğunu düşünün. 

Partnerimle Tartıştığımda Neler Olur? 

Kavgalar ilişkinin tuzu biberi midir sorusuna geçmeden önce ilk olarak partnerinizin söyledikleriyle ve sustuklarıyla size ne anlatmak istediğini kavrayın. Kendi düşüncelerinizin paralelini görmeyi beklemeyin. Her insan biricik ve özeldir. Bizi biz yapan özelliklerimiz vardır, unutmayın siz de partnerinizin o özelliklerine aşık olduğunuz ve o yüzden birliktesiniz. Kavga etmek, bağırmak en kolay olanıdır. Zor olan sağlıklı iletişimde ısrarcı olmak  ve sağlıklı iletişimin peşini bırakmamaktır. Problemi çözmeden kapatmayın! Sevgi ve saygı dolu iletişimle kuracağınız tartışmalar neden ilişkinin tuzu biberi olmasın?  

Partnerinizle tartıştığınızda, bir süre sonra neden tartıştığınızı unutursunuz. Tartışma üslubu üzerine kavga etmeye başlarsınız. “Bana neden bağırdın”, “Hayır sen bağırdın”, “Bana öyle bakma”, Nasıl bakıyormuşum?” gibi iletişimden uzak cümlelere evirilen tartışmanın hiçbir faydası yoktur. Aksine zarar verir ve iki tarafın da agresifleşmesine sebep olur. Tam da bu noktada artık tartışmak ve iletişim kurmak reddedilir, tehlikeli bir kavga boyutuna geçilir. Böyle bir durum yaşamamak için tartışma esnasında sakin olun. Şayet değilseniz tartışmayı erteleyin, iletişim kurmayın. Sağlıklı bir zeminde iletişim kurabileceğinize inandığınız an bir araya gelin. Sağlıklı tartışmanın yapıcı olduğunu unutmayın. İnanın sağlıklı tartışmanın kuralları sağlıksız bir kavgadan daha kolay. 

Sağlıklı Tartışmanın Kuralları 

Kavgalar ilişkinin tuzu biberi midir sorusuna olumlu bir yanıt almak istiyorsanız kavganız/ tartışmanız doğru bir zeminde yapılmalı ve yapıcı olmalıdır. Bunun içinde bazı kurallar vardır. O kuralları detaylıca irdeleyelim: 

• Birbirinizden farklı olduğunuzu kabul ederek tartışmaya başlayan. Farklı şeylerden hoşlandığınızı kabul edin. İki kişinin tamamen aynılığının ilişkiyi sıkıcı kılabileceğini de unutmayın.  

• Aynı toplumda, farklı ailelerde büyüdüğünüzü farklı okullara gittiğinizi hatırlayın. Bu farklılığın benliğinizi oluşturduğu da bilin. 

• Çözülmeyen sorunların üzerini kapatmayın, sorunu çözmeden yola devam etmeyin. 

• Doğru yerde ve doğru zamanda tartışın. Sizi kışkırtacak insanların yanında tartışmaktan kaçının.  

• Tartışma esnasında üslubunuzu bozmamaya, kötü söz söylememeye gayret edin. Saygınızı asla kaybetmeyin.  

• Partnerinizi düşmanınız gibi görmeyin. Üste çıkmaya çalışmak ve haklı olmak yegane amacınız olmasın. Unutmayın eşitsiniz ve ortak problem çözümü için tartışıyorsunuz.  

• Özür dilemekten çekinmeyin. 

• Karşınızda sevdiğiniz kişi olduğunu kendinize sık sık hatırlatın.  

Genel hatlarıyla özetlediğimiz kurallara uyduğunuz sürece tartışma ya da kavga ilişkinize de sizlere de zarar vermeyecektir. Aksine sorunlarınızı çözmenin sağlıklı bir yöntemi olduğunu öğrenecek daha az sıkıntıyla ilişkinizi sürdüreceksiniz. 

Yatağa Küs Girmemek Doğru Mu? 

Konunun en can alıcı noktasını da yazının sonuna bıraktık. Pek çok çift, yaşanan tartışma ya da kavgalardan sonra partnerinin birlikte uyumak ya da cinsel birliktelik yaşamak istediğini söyler. Bu durumun normalliğini sorgular. Eğer aynı yatağa girince kavganız bitiyor ve sonrasında aynı zeminde başlıyorsa burada büyük bir problem var demektir. Böylesine bir problemle karşı karşıya kalmamak için yukarıda da değindiğimiz gibi problemi çözün. Ertelemeyin. Görmezden gelmeyin. Problemi görün, tanıyın, ne olduğunu anlayın.