İlişkilerde Kişisel Alanın Önemi 

Ülkemiz nüfusunun büyük bir çoğunluğu İstanbul’da. Koca bir kalabalığın ortasında birbirine değmemek neredeyse imkansız. Fiziksel kişisel alanın korunmasına izin vermeyen kalabalık ne kadar rahatsız edici değil mi? Peki ya sosyal kişisel alanlarımız… Onu ne denli koruyabiliyoruz. İlişkilerde kişisel alanın önemi pek önemsenmez. Partnerler kısa sürede tüm zamanını birlikte geçirirler ve bu da kişisel alanlarının kalmamasına sebep olur. Bir zaman sonra tartışmaları beraberinde getiren bu yanlışı yazımızın odağına alacağız.  

Yakınlık Sürekli Bir Arada Olmak Mıdır? 

İlişkilerde duygusal olarak ne kadar yoğun bir durumun içerisindeysek fiziksel olarak da o kadar yakın olmak isteriz. Sosyal medyada daha az fotoğraf paylaştığımızda, birlikte daha az zaman geçirdiğimizde, birbirimizin hayatının her anına sirayet etmedikçe duygusal yoğunluğumuzun karşılığı yokmuş gibi gelir. Tam da bu noktada ilişkilerde kişisel alanın önemi kendisini gösterir.  

Kişisel Alandan Ne Anlıyoruz? 

Partnerlerin ilişki süresince birbirlerinden bağımsız yaşadıkları kendi özgürlük alanına kişisel alan denir. İlişkilerde kişisel alanın önemi konusu açıldığında partnerler bir an dururlar. Kişisel alanı uzaklık, araya koyulan resmi bir mesafe olarak algılarlar. Bu yanlış algılama biçimi de kişisel alan ihlaline sebep olur. İlk olarak partnerinizle kişisel alanınızı konuşabilmelisiniz. Arkadaşlarınızla, ailenizle ya da kendinizle geçireceğiniz baş başa zamanın ilişkinize olumlu katkısını da göreceksiniz. Birbirinize anlatacak daha farklı anlarınız olacak örneğin.  

İlişkilerde Kişisel Alan Neden Önemli? 

Öncelikle kişisel alanın sınırlarının çizilmesi bize kendimizi güvende hissettirir. Bu özgüven ve özsaygı yaşadığımız ilişkide de besleyici bir unsur olarak karşımıza çıkar. Bununla birlikte her insanın, hayvanın ve duygunun hayatımızdaki yerinin farklı olduğunu hatırlayalım. En yakın arkadaşınızla paylaşacağınız duygu ve durumu paylaşamama yalnız hissetmenize sebep olur. İlişkilerde kişisel alanın önemi büyük bir yer kaplar çünkü ortadan kalktığında iş/ okul hayatımız dahi etkilenebilir. Para kazanırken, işe giderken, okula giderken mutlu olduğunuz anları düşünün. Ruhunuz ne kadar doygun ve mutluysa o kadar iyi çalışırsınız. Fakat kendinize dair özsaygınızı yitirdiğiniz bir düzlemde ne yazık ki ruhunuz da mutsuz olacak başarınız engellenecektir.  

Kişisel Alan İhlalinde Ne Gibi Problemler Yaşarız? 

Özellikle pandemi döneminde ilişkilerde tartışma ve kavgaların arttığı yapılan araştırmalar arasında. Gelin bu sebebini düşünelim. Sürekli aynı mekanın içinde yaşamak zorunda olan iki insan, artık partner olmaktan çıkar ve iki düşmana dönüşür. Hayata, çevreye, dünyaya olan kırgınlık ve kızgınlığını sadece partnerine yansıtabilir. Oysa dışarıdaki dünyayla teması olan ve kendi kişisel alanını koruyan kişi partnerine karşı daha anlayışlı ve sevecendir. Kişisel alanın ihlali, ilişkide partnerlerin birbirine olan tahammül seviyesini düşürür. Aynı zamanda kişisel alanın ilişkiye hükmetmesini de düşünelim. 

Kişisel Alan İhlali Neden Yaşanır? 

Yazının başında değindiğimiz gibi duygusal açıdan yoğun bir noktada bulunmanın fiziksel olarak da her an yan yana olduğunu zannederiz. Bunun yanı sıra ayrı kaldığımız ve herkesin kişisel alanında olduğu anları tehlike olarak görebiliriz. Bu görüş tehlikeli ve yanlıştır. Partnerinizi sizden ayrı olduğu her an yuvadan uçabilecek, size ihanet edebilecek, başkasına aşık olabilecek birisi olarak konumlandırmayın. Bu tarz bir düşünceniz ve kaygınız varsa da açık yüreklilikle paylaşmaktan çekinmeyin.  

İlişkiyi Daha Çok Kişisel Alanında Yaşama 

Elbette kişisel alanın varlığı ve bu varlığın korunması kıymetlidir. Kendinize döndüğünüz her an ruhunuzu besler ve bu besinle ilişkiniz de güçlenir. Ancak kişisel alanın ilişkinin büyük bir bölümünü kaplaması da bazı sorunlara sebep olabilir. Öncelerde fark edilmeyen bu durum fark edildiğinde endişe ve korku yaratır. Partnerler arasındaki paylaşımın azalması, iletişimin de zedelenmesine sebep olur. Böyle bir problem ihtimalini düşününce, “E şimdi ne yapacağız, kişisel alanı koruyacak mıyız, korumayacak mıyız?” dediğinizi duyar gibiyim. Evet, kişisel alanımızı sonuna kadar koruyacağız ancak sınırlarımızı bilerek.  

Sınırlar Neden Önemli? 

Arkadaşlık, aşk, aile, öğrenci- öğretmen vb her türlü ilişkinin tarafı olarak ilk olarak kendinizi tanımalı ve ne istediğinizi bilmelisiniz. Bu tanıma eylemi, sınırlarınızı da kolayca çizebilmenizi sağlar. Kendinize dair çizdiğiniz sınırları, çevrenizle paylaşmanızda hiçbir beis yok. Şayet bir gün sınırlarınızın ihlal edildiğini hissederseniz çekinmeden, bir kez daha hatırlatın. Unutmayalım, hiçbir yakınlık sınırlarımızın ihlal edilmesine izin vermez. Aksine duygusal açıdan suistimal edilme ihtimaliniz engellenir.  

Hayır Diyebilmek… 

Tüm ilişki biçimlerinde zor bir yerde duran hayır diyebilmek, ilişkilerde kişisel alanın önemi konusunda da karşımıza çıkıyor. Mutsuz olduğunuz durumların içinde olmanız karşınızdaki kişiyi de mutsuz edecektir. O zaman size gelen istemediğiniz tekliflere hayır diyebilirsiniz. Hayır diyemediğiniz ve zoraki yaptığınız her eylem benliğinizi zedeler. Fiziksel ve ruhsal açıdan yaralayıcı olur. Cinsel birliktelikler de hayır diyebilmek ve hayır demenin ayıp/yasak olmadığını bilmek gerek. Partnerinizin birliktelik teklifine/ sinyaline istemediğiniz durumlarda çekinmeden hayır deyin. Bu noktada ısrarcı olması sınırlarınızı ihlal etmesi anlamına gelir, izin vermeyin ve sonrasında konuyu çözüme kavuşturmak için iletişim kurun. Özetle, sınırlarınızı çizip karşınızdaki kişinin sınırlarını tanıdığınızda ideal ilişkiyi yaşayan çift olmanız çok olası. Peki nedir ideal ilişki? 

Doğru İlişki Mi İdeal İlişki Mi? 

Her insan biriciktir ve özeldir. Bunu sık sık kendinize hatırlatın. Çevrenizde sevdiğiniz insanların her birinin ve kendinizin biricik olduğunu unutmayın. Her biricik kişinizle geçirdiğiniz zaman kendinize özgüdür. Doğru ilişki de böyledir işte, kendi özgü ve biricik. Herkesin doğru ilişkisi farklıdır. Kimisi uzun mesafe ilişkisinde iyi hisseder, kimisi bunu beceremez. Ne var ki ideal ilişki için daha net tanımlamalar ortaya koyabiliriz. Diyebiliriz ki her farklı ilişki içiminin ideal olma özellikleri vardır. Şimdi gelin ideal ilişkinin özelliklerine göz atalım: 

• Sevgi, saygı temelli olmak. Yaşanan her anı, kavga da buna dahil, sevgi-saygı çerçevesinde yaşamak, 

• Birbirini yüreklendirmek. Bazen kendimizde olan olumlu bir özelliği göremez ve birtakım problemlerin içinden çıkamayız. Burada hayatımızın tam ortasındaki o dış göz bizi yüreklendirir ve çekirdeğimizde saklı olan özelliğimizi hatırlatır.  

• Birbirinin kişisel alanına müdahale etmeden keyifli zaman geçirmek. Yazımızın ana aksı olan ilişkilerde kişisel alanın önemi, ideal ilişkinin de başat özelliklerindedir.  

• Empati kurabilmek, bencil davranmamak. İki farklı çekim noktası olmak kimi zaman partnerimizi karşı takım olarak görmemize sebep olur. Oysa aynı takımdayız ve maçta değiliz. Sadece oynuyoruz, kazanan kaybeden yok.  

• Eşitlik ve sorumluluk. İdeal ilişki eşit düzlemde kurulan sorumluluklarda yaşanır. Bir partnerin diğerinden daha fazla sorumluluk olması doğru değildir ve ilişkiyi zedeler.  

İlişkilerde Kişisel Alanın Önemine Dair Özet 

Yazımızda ilişkilerde kişisel alanın önemi konusunu detaylıca ele aldık. Gördük ki kişisel alan ihlali; ideal ilişkinin zedelenmesine, özsaygımızı yitirmemize ve hatta başarısız olmamıza dahi sebep olur. Oysa insan bir ilişkiden ne ister? Huzur, mutluluk, saygı, sevgi, aşk, tutku… O zaman ortak zamanlarımızı daha kaliteli kılmak için kişisel alanımıza özen gösterelim. Hayır demekten ve sınırlarımızı çizmekten korkmayalım. Doğru iletişim zemininde bu konuları konuşmak ilişkinize de size de iyi gelecektir. Tüm bunları yaparken kişisel alanın ortak hayatlarımızın tamamına sirayet etmemesine de dikkat edelim. Kısa bir süre sonra ilişkinizin daha kaliteli ve konforlu bir hal aldığını gözlemleyeceksiniz.